संकष्ट चतुर्थी व्रत 18-01-2006

sankasht chaturthi vrat 18-01-2006  

Brajkishor Sharma "Brajvaasi"
Views : 4281 | January 2006

magh krishn chandroday vyapini chaturthi ko sankasht chaturthi ya vakratund chaturthi kahte hain. is din pratah kal snanoprant devadhidev vakratund ki prasannata ke lie vratopvas ka vidhipurvak sankalp karke din bhar sanymit rahte hue shri ganesh ka smaran, chintan, bhajan evan stotradi path karte rahna chahie. chandroday hone par ganesh ki mitti ki murti ka nirman kar use divya chaiki ya pirhe par sthapit kar unke ayudh aur vahan ko bhi sath men rakhen. sarvapratham ukt mrinmayi murti men ganesh ji ki pratishtha karen; tadnantar shodshopchar se unka bhaktipurvak pujan karna chahie. modak tatha gur men bane hue til ke laddu ka naivedya arpit karen. achaman karakar pradakshina aur namaskar karke pushpanjli arpit karni chahie. tadnantar ‘¬ gan ganptye namah’ ya ‘sankashtaharan ganptye namah’ mantra ka shant chitt se bhaktipurvak 108 bar jap karen aur fir bhagvan ganesh ko nimn mantra bolakar aghrya pradan karen.

aghrya mantra: ganeshay namastubhyan sarva siddhipradayak. sankashtahar me dev grihanaghryan namo'stu te.. krishnapakshe chatuthryan tu sampujit vidhudye. vidhudye. kshipran prasid devesh grihanaghryan namo'stu te.. sankashtaharanaganapataye namah ’’ samast siddhiyon ke dene vale ganesh ! apko namaskar hai. sankton ka haran karne vale dev ! ap aghrya grahan kijie; apko namaskar hai. krishn paksh ki chaturthi ko chandroday hone par pujit devesh ! ap aghrya grahan kijie; apko namaskar hai. sankashtaharan ganpti ke lie namaskar hai. aisa do bar bolakar do bar aghrya dena chahie. iske uprant nimnankit mantra se chaturthi tithi ki adhishthatri devi ko aghrya pradan karen. tithinamuttame devi ganeshapriyavallabhe. sarvasanktnashay grihanaghryan namo'stute.. chatuthryai namah dvadamaghryan samarpayami.. tithiyon men uttam ganeshji ki pyari devi ! apke lie namaskar hai. ap mere samast sankton ka nash karne ke lie aghrya grahan karen. chaturthi tithi ki adhishthatri devi ke lie namaskar hai. main unhen yah aghrya pradan karta hun. (vratraj) tatpashchat chandrama ka gandh pushpadi se vidhivat pujan karke tanbe ke patra men lal chandan, kusha, dubghas, ful, chaval, shamipatra, dudh, dadhi aur jal ekatra karke nimn mantra se aghrya pradan karen.

gagnarnavamanikya chandra dakshaynipte. grihanaghryan maya dattan ganeshapratirupak.. akash rupi samudra ke manikya daksh kanya rohini ke priyatam aur ganesh ke pratirup chandrama ! ap mera diya hua yah aghrya svikar kijie. fir bhagvan ganesh ke shri charnon men pranam kar yatha shakti uttam brahmanon ko prempurvak bhojan kara tatha dakshina se santusht kar unki agya shirodharya kar svayan prasannatapurvak bhojan karen. is param pavitra kalyankari ‘sankashtavrat’ ke prabhav se vrati ke kashton ka nivaran hota hai tatha upasak dhan-dhanya se sampann ho jata hai. is vrat ko magh mas se praranbh karke har mahine karen to sankat ka nash ho jata hai. vrati ko katha shravan bhi karni chahie. lokachar men vibhinn prakar ke mishtann, pua, puri, mathri, halva, til, ikh, amrud, gur, ghi adi ka bhog bhi ganeshadi devtaon ko arpan kar ratri bhar daliya ityadi se dhakakar yathavat rakh diya jata hai jise ‘pahar’ kahte hain. putravti mataen putra tatha pati ki sukh-samriddhi ke lie vrat rakhti hain. sabse bari visheshta yah hai ki us dhake hue ‘pahar’ ko putra hi kholta hai tatha bhai bandhuon men banta bhi jata hai, jisse apas men prem bhavna sthayi hoti hai.

katha: ek bar asuron ne devtaon par vijay prapt kar unke svargadi nivas sthanon ko chin liya; tab vipdapann devtagan ashutosh bhagvan shankar ki sharan men gae. devtaon ne bholenath ki stuti evan namaskar ke sath asuron dvara hue atyachar ka karun vrittant kahakar apni raksha hetu prarthana ki. us samay bhagvan shiv ke samip svami kartikey tatha ganesh bhi virajman the. shivji ne donon balkon se pucha, ‘tummen se kaun aisa vir hai jo devtaon ka kasht nivaran kare, tab kartikey ne apne ko devtaon ka senapti pramanit karte hue dev raksha yogya tatha sarvochch devapad milne ka adhikari siddh kiya. yah bat sunakar shivji ne ganesh ki ichcha janni chahi. tab ganesh ji ne vinamra bhav se kaha ki ‘pitaji ! apki agya ho to main bina senapti bane hi sab sankat dur kar sakta hun. bara devta banaven ya n banaven, is bat ka mujhe koi lobh nahin hai.’ yah sunakar vihanste hue bhagvan pashupti nath ne donon balkon ko prithvi ki parikrama karne ko kaha tatha yah shart rakhi ki jo sarva pratham prithvi ki purn parikrama lagakar a jaega vahi advitiya vir tatha sarvashreshth devta ghoshit kiya jaega. itna sunakar svami kartikey bare garva se apne vahan mayur par savar ho prithvi ki parikrama hetu chal pare .

ganesh ji vichar karne lage ki chuhe ke bal par to sanpurn prithvi ki parikrama lagana sahaj nahin hai aur marg men modak bhi kaun khilaega? atah unhonne ek yukti sochi. ganesh ne ‘ram’ nam ko prithvi par likha, uski pradakshina ki tatha mata-pita ki vidhivat pujakar unki pradakshina kar baith gae. is prakar sanpurn bhumandal ki parikrama purn ho gai. raste men kartikey ko sanpurn prithvi mandal men unke age chuhe ke padchihn dikhayi die. parikrama karke lautne par nirnay ka avasar aya. kartikey ne ganesh ka uphas urate hue apne ap ko pure bhumandal ka ek matra paryatak bataya. is par ganesh ne shivji se kaha ki mata-pita (matridevo bhav-pitri devo bhav) men hi samast tirth evan dev nihit hain, islie mainne apki sat bar parikramaen ki hain tatha koti-koti akhil brahmandon ke ek matra svami ‘ram’ ki bhi parikrama ki hai. ganesh ki yukti sangat vani ko sunakar samast devta tatha kartikey natamastak ho gae. tab shankar ji ne prasannatapurvak ganesh ki prashansa ki tatha ashirvad diya ki trilok men sarvapratham tumhari makar sankranti (14 janvri ) yah parva dakshinayan ke samapt hone aur uttarayan ke praranbh hone par manaya jata hai. dakshinayan devtaon ki ratri tatha uttarayan din mana jata hai. surya ke makar rashi men pravesh karne ke karan is sankranti ko makar sankranti ke nam se jana jata hai. yah parva bara punit parva hai. is din pavitra nadiyon evan tirthon men snan, dan, dev karya evan mangal karya karne se vishesh punyafal ki prapti hoti hai.

putrada ekadshi (10 janvri): shastron ke anusar yah ekadshi tithi putrada ekadshi ke nam se vikhyat hai. is din vidhipurvak vrat karne se bhagvan narayan ki kripa se putra ki prapti hoti hai. brahman bhojan karana aur yathashakti ann aur vastra ka dan karna punyavarddhak hota hai. sath hi nitya ¬ namo bhagvte vasudevay mantra ka jap karne se fal shighra prapt hota hai. sankat chaith (18 janvri) yah vrat magh krishn paksh ki chaturthi tithi ko kiya jata hai. shri ganesh ji ke nimitt yah vrat pure din niyam sanyam ke sath karna chahie. ratri men ganesh ji ka til ke ladduon ke sath pujan karke chandroday ho jane par chandrama ko ¬ som somay namah mantra se aghrya dena chahie. yah vrat karne se sharirik tatha mansik bal men vriddhi hoti hai evan manovanchit karyon men ane vali badhaen dur hoti hain. janvri mas ke pramukh vrat tyohar puja hogi. tumhari puja ke bina sanpurn pujaen nishfal hongi. tab ganesh ji ne pita ki agyanusar jakar devtaon ka sankat dur kiya. yah shubh samachar janakar bhagvan shankar ne ganesh ko yah bataya ki chaith ke din uday hone vala chandrama hi tumhare mastak ka taj (shehra) banakar pure vishva ko apni kirnon se shitlta pradan karega. jo stri ya purush is tithi par tumhara pujan kar chandra ko aghryadan dega uske vividh tap (daihik, daivik, bhautik) dur honge aur aishvarya, putra evan saubhagyadi ki prapti hogi. yah sunakar devagan harshatirek men pranam kar antardhan ho gae. ganesh prarthana: gajannan bhut ganadi sevitan, kapitthajambuflcharubhakshanam. umasutan shokvinash karakam, namami vighneshvarpadpankajam..

Kya aapko lekh pasand aaya? Subscribe


Kya aapko lekh pasand aaya? Subscribe

Ask a Question?

Some problems are too personal to share via a written consultation! No matter what kind of predicament it is that you face, the Talk to an Astrologer service at Future Point aims to get you out of all your misery at once.

SHARE YOUR PROBLEM, GET SOLUTIONS

  • Health

  • Family

  • Marriage

  • Career

  • Finance

  • Business


.