कांवरिया एक - रूप अनेक

kanvriya ek - rup anek  

Views : 5784 | August 2012
kanvriya ek: rup anek dae. rakesh kumar sinha ‘ravi’ skandhe ch kamran dhritva bam-bam projya kshane-kshane, pade-pade ashvamedhast akshay punyam sute.. arthat kandhe par kanvar dharakar jo lagatar bam-bam bolakar chalta hai, use pad-pad par ashvamegh yagya ka fal milta hai. puranon men age yah bhi ullekhit hai. dhupaidipaistatha punyai naivedyai vividhairpi. nah tushyati tatha shambhuryatha kamar varini.. kahne ka arth shiv shankar ji kanvar se gangajal charhane se jitna prasann hote hain utna dhup, dip, naivedya ya ful charhane se nahin. islie kanvriya shivji ko param priya hai. samanyatah kanvriya ka ashay bagair darhi-bal banae, lal, gerua athva pila kapra pahne, kandhe par mrigchala athva sinh charm chap gamcha rakhe, khali pair rahne vale aise bhakton se hai jinka ekmatra uddeshya shiv shankar ko jal arpit karna hota hai. multah bhartiya dharm sanskriti men kanvriya ka sanbandh shiv-pujan se hai. vaise to kisi bhi manit shaiv tirth men barho mas kanvriyon ko dekha ja sakta hai, par shravan ke mahine men inki sankhya men ashatit barhottari ho jati hai. pratyek shaiv tirth men dino-din kanvriyon ki barhti sankhya is tathya ka akatya praman hai ki is dharadham par ghor kaliyug men bhole bhandari ka ashirvad kanvriya ban jalarpit kar sahaj men paya ja sakta hai. bhartiya vangmay men kanvar se gangajal arpan karne ki paranpra ati prachin hai. anand ramayan se gyat hota hai ki svayan maryada purushottam shriram ne kanvriya ka vesh dharan kar sultanganj se 105 ki.mi. ki durgam yatra kar dvadash jyotirlingon men se ek shri vaidyanath par gangajal arpan kiya tha. adi kanvriya ke rup men bhutnath bhairav ka bhi nam ata hai. is tarah lanka naresh ravan ki ganna bhi kavanriya ke rup men ki jati hai jisne kanvar dvara raneshvar mahadev (devghr) par ganga jal arpit kiya tha. tarkeshvar tirth (habra se 51 ki.mi. dur men bhi kanvar jal charhta hai. bhakt sibrafulli se jal lakar yahan apirtat karte hain. yah janne samjhne ki bat hai ki kanvar lie bhakt aharnish bol-bam, bol-bam ka jayghosh karta rahta hai. yahi karan hai ki kanvriyon ko ‘bam’ bhi kaha jata hai aur tirth yatra ke dauran bhi inke nam men bam jorakar hi sanbodhan kiya jata hai, kahne ka arth yah ki rup, rang, man-bhav v nam sab shivamay. karyashaili, dharma-prayojan v jalarpan ke drishtikon se kanvriyan mukhyatah tin prakar ke hote hain. pahle prakar ke bam ‘‘sadharan kanvriya’’ kahe jate hain. ye ghar se puja-path v nasta-pani ka saman lekar ganga tat tak ate hain. vahan se marg men ratri-vishram karte aram se shaiv tirth tak jate hain. kanvriyon ka dusra rup hai ‘‘dak bam’’. ye jal lekar lagatar chalte hain aur kahin marg men rukte nahin hai. prayah 24 ghante ke andar jalarpan karna inka mukhya uddeshya hota hai. dak bam mal-mutra par niyantran rakhne ka kathor abhyas bahut pahle se hi shuru kar dete hain taki marg men koi pareshani n ho. ye apne sath tarch aur danda jarur rakhte hain. kanvriyon ki tisri shreni ‘‘khara bam’’ athva khare kanvriyon ka hai jo apne nam ke anurup marg men kahin baithte nahin. bhojan, utsarjan sab khara hi khara. kanvriyon ka ek varg aisa hota hai jo jal uthane se charhane tak kahin batchit nahin karta, sirf bol-bam ki rat lagae chalte rahta hai, aise jaise upar se maun ho --- aise bhakton ko ‘‘mauni bam’’ kaha jata hai. ye apni samast baton ko ishare se hi bataya karte hain. kuch aise bhi bhakt hain jo harek mas ki kisi nishchit tithi ko kanvar se jal arpan karte hain. aise bhakton ko ‘‘mahvari kanvriya’’ athva masik bam kaha jata hai. kuch mahilaen apni karya-siddhi ke karan shaiv tirth jane ke marg men ankho men patti laga leti hain jaise ve netravihin hon. unke marg darshan ka karya unke sahyogi kiya karte hain. aise kanvriyo ko ‘‘shayan kanvriya’’ kaha jata hai. kuch aise bhi bhakt hain jo dandavat dete shaiv tirth tak pahunchte hain. ye apne sath ek choti lakri rakhte hain aur usi se nap kar agle dandavat ki taiyari lagatar karte rahte hain. aj kanvriyon ke bich atyadhunikta ki hava failti ja rahi hai. aise kanvriyon ke bare men dharm vidvanon ka manna hai ki koi vastra dharan kar hi kanvriyan nahin ban jata. pratyek kanvriye ko ath niyam manne ki anivaryata hai. kanvriyon ke lie avashyak hai - dharmik achar-vichar ka karai se palan, parhej yukt satvik-bhojan v vyavasthit dharmanukul dinacharya. astu ! shravan ke mahine men kanvriya ban shiv-shankar ki puja archana ki paranpra bharatavarsh men bahut purani hai jise is kaliyug men bhi log samy-suvidha milne ke sath niyam nishtha se nirvahan karte hain.
Kya aapko lekh pasand aaya? Subscribe



Kya aapko lekh pasand aaya? Subscribe

Ask a Question?

Some problems are too personal to share via a written consultation! No matter what kind of predicament it is that you face, the Talk to an Astrologer service at Future Point aims to get you out of all your misery at once.

SHARE YOUR PROBLEM, GET SOLUTIONS

  • Health

  • Family

  • Marriage

  • Career

  • Finance

  • Business


.